De Wet verbetering Poortwachter heeft werkgever en werknemer samen verantwoordelijk gemaakt voor het totale reïntegratieproces. De WIA-beoordeling laat heel duidelijk dat de eindverantwoordelijkheid bij de werkgever wordt neergelegd.

Veel werkgevers hebben door middel van trainingen kennis gemaakt met het ‘gedragsmodel’ . Een centrale gedachte is dat de werkgever de begeleiding zo veel mogelijk moet ‘de-medicaliseren’. Niet de ziekte of klacht wordt centraal gezet, maar gedrag en belastbaarheid. Dit uitgangspunt (b)lijkt in praktijk echter moeilijk hanteerbaar te zijn.

Werkgevers gooien nog steeds graag hun ‘probleem’ over de schutting bij de bedrijfsarts. Er heerst blijkbaar een hardnekkig beeld dat je voor de-medicaliseren altijd een medicus nodig hebt. Een ziekmelding die in de ogen van de manager onterecht is, raakt zijn gevoel voor onrechtvaardigheid. Werkgevers laten daarom maar al te graag een consult inplannen om het verzuim op waarheid te laten controleren of doorbreken. Hiermee proberen ze eigenlijk de bedrijfsarts de hete kolen uit het vuur te laten halen. Dit wantrouwen leidt echter zelden tot de gewenste en stiekem ook verwachte resultaat: een ontzenuwde ziekmelding.

Door een ziekmelding heeft de werkgever eigenlijk al de eerste verzuimdagen te pakken: de werknemer kan over het algemeen niet direct bij de bedrijfsarts terecht. De uitkomst van het ingeplande consult is vervolgens vaak teleurstellend. De bedrijfsarts zegt zelden dat er niets aan de hand is of was; de werknemer krijgt meestal het voordeel van de twijfel.

Parallel aan de vroege inzet van een bedrijfsarts vind ik het huisbezoek door een extern bureau een krachteloos en eigenlijk vrij laf instrument.

De (case)manager/werkgever doet er verstandig aan eerst zelf met een werknemer in gesprek te gaan. Is er sprake van een sterke twijfel aan de ziekmelding; ga dan zelf bij de werknemer langs! De impact is veel groter dan die van de inzet van een consult!

‘Kibbelen’ over de ziekmelding heeft weinig zin. Met het niet accepteren van een ziekmelding of zelf als (case)manager éénzijdig conclusies trekken over de belastbaarheid van een werknemer begeef je je als werkgever op glad ijs. Zet je deze lijn zonder oordeel van een bedrijfsarts consequent door en komt hier een conflict uit voort dat bij de kantonrechter eindigt, dan zul je uiteindelijk als werkgever hard op de vingers worden getikt. Zet je rechtvaardigheidsgevoel dus aan de kant; dit is namelijk een hele slechte raadgever. Ook al heb je mogelijk gelijk, dat betekent nog niet dat je ook gaat krijgen!

Samenvattend is de-medicaliseren is iets anders dan ‘waarheidsvinding’. Zoals ik al eerder aangaf houdt de-medicaliseren voor de werkgever concreet in dat de benutbare mogelijkheden centraal worden gezet en niet de klachten. Dit is uiteindelijk ook het uitgangspunt van de bepaling van het recht op een WIA-uitkering. Tijdens mijn eerste opleiding als casemanager werd mij verteld dat er in principe afspraken over werkhervatting kunnen worden gemaakt, als deze niet tot verergering van de klachten of blijvende gezondheidsschade zullen leiden. Twijfel je daar over, vraag dan een gericht advies aan een expert. Uiteraard zorg je er als casemanager dan voor dat er een goede briefing van de bedrijfsarts of een andere expert plaats vindt, vergezeld door een sterke en gerichte vraagstelling. De informatie die je daarvoor gebruikt heb je onder andere in het gesprek met de werknemer verzameld.

Op een paar uitzonderingen na heeft de bedrijfsarts dan ook een kleine rol bij de begeleiding van het kort verzuim. Het is wel verstandig de bedrijfsarts de bedrijfsarts vroegtijdig in te schakelen bij een ziekmelding ten gevolge van een conflict. De bedrijfsarts is de aangewezen persoon een dergelijke ziekmelding conform de STECR-werkwijzer arbeidsconflicten te de-medicaliseren. De briefing van de bedrijfsarts is in een dergelijk geval extra belangrijk.

Verder wordt soms aangegeven dat het verstandig is de bedrijfsarts vroegtijdig in te schakelen bij psychisch verzuim. Wat mij betreft zijn hier ook andere oplossingen voor, waar ik in een andere post aandacht aan zal besteden.