Geachte heren,
Vrijdag 23 mei jl. heeft de heer Grapperhaus in select gezelschap (en daarmee deels ‘onder de radar’) een toelichting gegeven op het zogenaamde ontwerpadvies van de SER aangaande de arbeidsgerelateerde zorg. Op de site van Falke & Verbaan heb ik het volgende kunnen lezen:
“Hij (lees prof. Frank de Boer) stelt een publieke uitvoering van de dienstverlening voor uitgaande van Europese kaderrichtlijn waarbij grote bedrijven werken met een klassieke interne arbodienst. Het overige bedrijfsleven maakt in zijn visie bij voorkeur gebruik van een sectorale of branchegerichte arbodienstverlening en als dat niet mogelijk is een gemeenschappelijke arbodienst. Hij wil professionals in de lead, een multidisciplinaire aanpak, sociale partners in het bestuur en geen scheiding tussen preventie en verzuim”.
De gevolgen van een dergelijk advies voor uw leden zouden groot zijn. Voor grote bedrijven verandert er niet zoveel. Zij kunnen met een interne arbodienst gaan of blijven werken. Voor de overige bedrijven (laten we zeggen het midden- en kleinbedrijf) verdwijnt de keuzevrijheid en de huidige maatwerkregeling. Zij kunnen gebruik gaan maken van ‘bedrijfsverenigingen nieuwe stijl’. Het verdwijnen van keuzevrijheid en de gedwongen winkelnering bij bedrijfsverenigingen lijkt mij geen goed nieuws. Deze instituten zijn niet voor niets in 1997 afgeschaft.
In het aangehaalde artikel lees ik verder: “Tijdens de bijeenkomst is gestemd over het SER-voorstel: 63% van de bedrijfsartsen is voor het voorstel en 38% is tegen. De eerste beeldvorming lijkt dus positief”.
Nu val ik helemaal van mijn stoel. Natuurlijk krijgen de bedrijfsartsen met de gevolgen van een herziening van de arbodienstverlening te maken, maar het SER-advies raakt toch in eerste instantie de leden van MKB Nederland en VNO-NCW. Minder keus, heroprichting van bedrijfsverenigingen en daarmee minder invloed op het financiële risico dat verzuim in zich draagt. De SER adviseert de arbeidsgerelateerde op zijn kop te zetten, maar negeert daarbij dat het huidige systeem de meeste mogelijkheden geeft om sturing te geven aan verzuim met 2 jaar loondoorbetaling en WIA-instroom met de daarmee samenhangende uitkeringskosten voor maximaal 10 jaar. Eigen regie en daarmee ook de basis voor eigen risicodragerschap voor WGA en ZW worden bij het oud vuil gezet en ingeruild voor terugkeer naar het medisch model: “Hij (lees opnieuw prof. Frank de Boer) wil professionals in de lead, een multidisciplinaire aanpak, sociale partners in het bestuur en geen scheiding tussen preventie en verzuim. Casemanagers zouden vervangen kunnen worden door arboverpleegkundigen of zoals iemand uit de zaal zei: de praktijkondersteuner arbo”.
De schrijver van het Falke & Verbaan-artikel geeft de volgende scherpe analyse: “de reden dat Frank van Dijk arbodienstverlening publiek wil organiseren is gelegen in het feit dat hij het ‘zorg’ vindt en geen zakelijke dienstverlening. Dat zien we ook terug in de adviesaanvraag aan de SER, daar lijkt als het ware dat dit al een uitgangspunt zou zijn. Wij denken dat hij daarmee een gevaarlijke denkfout maakt en daarbij ook de rol van de bedrijfsarts verengt tot het medische. Op die manier wordt verzuim weer een medisch probleem. Daarnaast is op dit moment arbodienstverlening en ook een groot deel van de inzet van de bedrijfsarts fiscaal en economisch gewoon zakelijke dienstverlening”.
Een snelle scan van de sites van zowel VNO-NCW als MKB Nederland laat geen enkele aandacht voor dit onderwerp zien. Wat vinden de werkgevers nou van deze ontwikkeling? Het is oorverdovend stil aan de kant van de werkgevers en ik snap daar helemaal niets van! Ik hoop niet dat het advies van de SER tot een wetsvoorstel en stelselherziening gaat leiden die zonder veel aandacht ergens in de marge erdoor wordt gemoffeld net als de Wet BeZaVa (Modernisering Ziektewet).
Geachte heer De Boer en geachte heer Van Straalen, ik ben heel erg benieuwd naar uw reactie!
Epiloog
VNO-NCW / MKB Nederland heeft laten weten dat zij als betrokken partij(en) op voorhand niet reageren op het SER-advies. Gezien de partijen die al opties hebben laten lekken valt dat eigenlijk alleen maar te respecteren. Mijn zorg blijft echter wel overeind …….
Het SER voorstel staat haaks op de ontwikkelingen van de afgelopen 15 20 jaar, waarbij er veel verantwoordelijkheid naar werkgevers en werknemers is gegaan, om gezamenlijk de zorg voor de arbeidsomstandigheden en zieke werknemers te regelen. Er is een scala aan financiële prikkels aan werkgevers en werknemers in de WVP en in ons sociale zekerheidsstelsel ingebouwd, om tot een optimaal resultaat te komen. Als het SER-advies wordt overgenomen moet het hele stelsel op de helling, inclusief de WVP, de WIA, de Arbowet en de Modernisering Ziektewet (BeZaVa). De SER gaat er van uit dat er een systeemprobleem is (er is veel mis in de bedrijfsgezondheidszorg), ik bestrijd dat, het is niet met cijfers onderbouwd en met meer enkele honderdduizenden bedrijfsartsencontacten per jaar gaat er in een aantal gevallen natuurlijk ook wel eens iets heel erg fout, maar om hoeveel gevallen gaat het ten op zichte van het totaal aantal gevallen? Minder dan 1%? Dan is er geen sprake van een systeemfout, elk ander systeem zal ook tot fouten leiden.
Mijn conclusies:
1: Er is geen noodzaak om over te gaan tot een ander systeem;
2: Het SER-advies sluit totaal niet aan op andere wet- en regelegving op dit gebied en breekt met de lijn van verantwoordelijkheid voor werknemers en werkgevers, die de afgelopen jaren is ingezet en succes heeft gehad.
3: SER-advies: prullenbak!
Kunnen de beleidsmakers een stoppen met alles af te schieten wat goed is! Eerst de al de WAO die zo nodig WIA moest worden en nu weer het arbodienstverlening verhaal. De WAO werkte prima maar bij de uitvoering van de beoordelingen en de re-integratiebegeleiding ging bij het UWV mis. Ons huidige Arbo stelsel is duidelijk en als we de verzuimcijfers bekijken heeft het ook resultaat. Dit betekent niet dat we in de uitvoering, lees medische beoordelingen en casemanagement, nog best mooi stappen kunnen maken. Maar niet met een onbezonnen ruk aan het stuur!
En toch……kijk eens naar de recente publicatie (SZW) over beroepsziekten waaruit naar voren komt dat een aanzienlijk deel van de bedrijfsartsen op grond van gebrek aan kennis en onmogelijkheid van kostendeclaraties hier geen melding van maakt. Maar ook, er is een relatie die mij nog meer zorgen baart. De vrijgevestigde bedrijfsartsen melden nog veel minder dan bedrijfsartsen binnen een arboorganisatie. Speelt hier de afhankelijkheid van het bedrijf waarvoor wordt gewerkt (wiens brood men eet……) een rol? De Minister van SZW heeft overigens de SER gevraagd dit rapport te verwerken in het rapport over de arbeidsgerelateerde zorg
Beste Hans,
Het melden van beroepsziekten moet zeker beter worden geregeld. De fout zit volgens mij in de arbowet en heeft minder te maken met de huidige inrichting van de arbeidsgerelateerde zorg. Er worden veel verschillende rollen op het bordje van de bedrijfsarts neergelegd, waarvan er een aantal strijdig zijn en bovendien onvoldoende verankerd in wetgeving.
Ik ben heel erg benieuwd hoe de meldingsplicht is geregeld in landen waar men geen bedrijfsartsen heeft. Was dit In Nederland beter geregeld in de tijd van de verder slecht functionerende bedrijfsverenigingen?
Geheel eens met de hiervoor geplaatste reacties. De huidige wetgeving is in principe goed. Het biedt voldoende ruimte om (als werkgever) invulling te geven aan het verzuim en verzuimbeheer.
Het eigenlijke probleem is de manier waarop de verschillende partijen er mee omgaan. Ik hoor over arbodiensten dat deze te soft met de verplichtingen omgaan. Ik hoor de FNV daarentegen zeggen dat zieke werknemers ’tegen hun wil gedwongen worden’om weer te werken, ik zie in mijn eigen praktijk verzuimtrajecten die onnodig máánden moeten duren.
De wet (dan heb ik het hier even over de WVP) is duidelijk. Er staat omschreven wat er moet gebeuren. Laten we nou eens kijken hoe de (weerbarstige) praktijk veranderd kan worden in plaats van werkgevers wéér met wetsaanpassingen lastig te vallen…