Zoals wel vaker roept de blog die bedrijfsarts Roel Melchers op 19 februari 2016 in Medisch Contact weer zeer gemengde reacties bij mij op.

Naar aanleiding van een gewijzigd standpunt van de NVAB over het gebruik van de STECR Werkwijzer Arbeidsconflicten concludeert hij het volgende: “De NVAB, de bond van bedrijfsartsen, ziet na 22 jaar in dat de bedrijfsarts een oordelende rol heeft. Die oordelende rol heeft de bedrijfsarts in 1994 gekregen toen de werkgever het loon moest doorbetalen als een medewerker door ziekte zijn arbeidsovereenkomst niet kan nakomen. Voordien werd het ziekengeld, geld dat je krijgt in plaats van loon omdat je ziek bent, betaald uit de ziektewet.”

Deze nuancering van de NVAB met betrekking tot de STECR Werkwijzer houdt er volgens hem  geen rekening mee, dat de zorgtaak van een bedrijfsarts niet met beoordelen valt te verenigen: “Maar de consequentie van deze oordelende taak van de bedrijfsarts heeft de NVAB nog niet helemaal op het netvlies: een oordelend arts kán immers geen zorgfunctie hebben naar de persoon die hij beoordeelt. Dat is een KNMG-regel sinds 1950. De KNMG motiveert dat met het belang van vertrouwen in een zorgrelatie. En een beoordelingsrelatie is er eerder een van WANtrouwen.”

Met een voorbeeld probeert hij duidelijk te maken waar de beoordelende rol van de bedrijfsarts toe kan leiden: “Stel, als bedrijfsarts begeleid ik een werknemer met scheidingsperikelen in een poging uitval te voorkomen. Als hij dan toch uitvalt vraagt de werkgever mij of daar een medische verklaring voor is. Ik kom na zorgvuldig onderzoek tot de conclusie dat dat niet het geval is. Daarop staakt de werkgever de loonbetaling en kan de werknemer zijn huur niet meer betalen.”

Naar aanleiding van dit voorbeeld kun je je afvragen hoe ver de verantwoordelijkheid van werkgever en bedrijfsarts nou eigenlijk gaat. Het aangedragen voorbeeld doet er nog een schepje bovenop door uit te gaan van het meest negatieve scenario. Om zijn betoog kracht bij te zetten gaat hij er vanuit dat de situatie direct escaleert. De adviserende rol van de bedrijfsarts kan zo verder buiten beschouwing worden gelaten. Deze had werkgever en werknemer kunnen adviseren in gesprek te gaan en naar oplossingen te zoeken, maar ja, daar is in het voorbeeld geen ruimte voor.

Het voorbeeld uit de blog is behoorlijk tendentieus. Er is blijkbaar geen sprake van overspannenheid, maar de bedrijfsarts lijkt wel (indirect) verantwoordelijk te zijn voor de betaling van de huur door deze medewerker.  Voor het gemak wordt er aan voorbij gegaan dat loondoorbetaling bij ZIEKTE niet bedoeld is als vangnet voor een sociaal probleem. Dat geldt overigens ook voor de ZIEKTEwet in de ‘gouden tijd’ voor 1994 die Melchers aanhaalt. Dat de Ziektewet voor 1994 massaal als makkelijke oplossing voor sociale problematiek werd gebruikt, heeft in belangrijke mate aan de noodzakelijke verandering bijgedragen.

Roel Melchers verwijt de NVAB dat ze inconsequent omgaan met hun standpunt met betrekking tot de beoordelende taak van bedrijfsartsen. Om zijn ongenoegen kracht bij te zetten slaat hij ze om de oren met een algemeen uitgangspunt van de KNMG dat blijkbaar al 66 jaar mee gaat. Dit doet op geen enkele wijze recht aan de complexe context waar bedrijfsartsen binnen werken, de ontwikkelingen in hun vakgebied en de veranderingen in de wetgeving.

Na 22 jaar kunnen we helaas alleen maar concluderen dat er blijkbaar nog steeds geen ‘officiële’ oplossing is voor de verschillende rollen die een bedrijfsarts heeft. In praktijk zie ik bedrijfsartsen die uitstekend in staat zijn ‘situationeel’ hun rol te bepalen. In de blog van Roel Melchers worden de zorg-, advies- en beoordelingsrollen echter opnieuw als onverenigbaar tegenover elkaar gesteld. Lees in dat kader vooral ook het artikel ‘Claimbeoordeling, een vies woord?’ uit 2014. Verzekeringsarts Jim Faas en bedrijfsarts André Weel stellen daarin het volgende: “Ons standpunt is dat begeleiding, ook sociaalmedische begeleiding, niet kan zonder beoordeling. Aan begeleiding gaat altijd beoordeling vooraf.”

De NVAB is nooit terug gekomen op het standpunt ‘De bedrijfsarts doet geen claimbeoordeling’. 22 jaar na de gewraakte wettelijke wijziging zie ik geen enkele beweging vanuit de NVAB (maar gezien deze blog ook zeker niet vanuit de heer Melchers) om in overleg met de KNMG een oplossing te zoeken. Gaat het nou om de interpretatie van rollen en taken, is nuancering in de algemene uitgangspunten noodzakelijk of bestaat er behoefte aan aanvullende regelingen? Het stoort mij persoonlijk dat de discussie blijft hangen in constateringen. Stop met mekkeren, plaats jezelf niet buiten of boven de wetgeving en los dit probleem op!

Hier de steen des aanstoots: ‘Schellen van de NVAB-ogen‘, de blog van Roel Melchers